Y9FmC. Sperm Bozukluğuna Ne İyi Gelir?Sperm Düşüklüğü İçin Doğal Kür TarifiSperm Kalitesi İçin Hangi Vitamin Kullanılmalı?Sperm Düşüklüğü Neden Olur?Sperm Morfolojisini Düzelten BesinlerSperm Düşüklüğü ve Sperm Şekil Bozukluğuna Karşı Kür Erkeklerde görülen kısırlık sorunlarından biri sperm düşüklüğü ve sperm bozukluklarıdır. Sperm düşüklüğü ve sperm bozuklukları bazı ilaç tevdileri ve doğru beslenme şekilleri sayesinde tedavi edilebilir. Ancak dna nedeni ile yaşanan sperm düşüklüğü ve bozukluklarının tedavisi imkansız denecek kadar zordur. Sperm bozukluklarına neden olan etmenler ise sigara ve alkol kullanımı, erkeklerin çok soğuk yerlerde çalışması, yanlış ve düzensiz beslenme, son olarak genetik faktörlerdir. Sigarayı bırakan ve alkolü bırakan erkeklerde sperm sayısı ve sperm hareketliliği artacaktır. Ayrıca uzman kişiler tarafından verilen bazı kür ve beslenme düzenleri sayesinde yine sperm kalitesini artırabilirsiniz. Sperm düşüklüğü ve sperm şekil bozukluğuna karşı kür, uygulayarak ta sperm bozuklukları ve sperm hareketliliğini artırabilirsiniz. Sperm Bozukluğuna Ne İyi Gelir? Erkeklerde yaşanan kısırlık sorunları için ilk olarak doktor muayenesine gidilmesi gerekir. Doktorun önerdiği şekilde tedaviler aksatılmadan yapılmalıdır. Tedavi sonrası sperm bozukluğu ve sperm düşüklüğü sorunu ortaya çıkan kişiler için sperm bozukluğuna ne iyi gelir? Sorusu sorulmaktadır. İlk olarak sperm bozukluğunun sebebini bilmeniz gerekmektedir. Eğer sigara ve alkol gibi zararlı etmenler nedeni ile sperm bozukluğu ya da düşüklüğü yaşanıyorsa o halde sigara ve alkol tüketimini hızlı bir şekilde bırakmanız gerekmektedir. Yine beslenme alışkanlıkları nedeni ile bu sorun yaşanıyorsa daha düzenli ve besleyici ürünler tüketmekte fayda vardır. Ayrıca doktorunuzun önerdiği ilaç tedavisini de kesinlikle aksatmamanız gerekir. Bunun dışında sperm bozukluğuna iyi gelen yiyecekler ise; Kuşkonmaz; kuşkonmaz pek çok hastalığa iyi geldiği gibi sperm düşüklüğüne de iyi gelmektedir. Düzenli bir şekilde kuşkonmaz tüketmek, erkeklerdeki kısırlık sorunlarına iyi gelmektedir. Kuşkonmaz, içerdiği bol c vitaminleri sayesinde sperm hücreleri korunmuş olacağı gibi verimliliği de artacaktır. Avokado; avokado, yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda sperm ve erkeklerde görülen pek çok rahatsızlığa iyi geldiği oraya çıkarılmıştır. E vitamini ve b6 vitaminleri sayesinde sperm kalitesini artırmaktadır. Dünyada cinsel sorunlara karşı kullanılan en etkili yiyeceklerden biridir. Ayrıca avokado iyi bir folik asit kaynağıdır. Bu nedenle testislerde görülebilecek diğer sorunlara karşıda mutlaka tüketilmesi muz cinsel isteksizliğe iyi gelen en bir meyvedir. Buna ek olarak içerdiği enzimler sayesinde sperm sayısını ve kalitesini de artırmaktadır. Erkeklerin düzenli bir şekilde muz tüketmeleri, sperm düşüklüğüne ve bozukluğuna iyi gelecektir. Et; et çinko içeriği sayesinde doğurganlığı artırdığı gibi sperm düşüklüğüne de iyi gelmektedir. Bu nedenle uzman kişiler erkeklerin mutlaka kırmızı et tüketimine özen göstermesini tavsiye etmektedir. Çikolata; sperm sayısını nerede ise iki katına çıkaran siyah çikolata sayesinde hem sperm bozukluklarının üstesinden gelebilirsiniz hem de sperm yapısındaki bozuklukları düzeltebilirsiniz. Sarımsak; doğal bir antibiyotik olan sarımsak nerede ise tüm hastalıklara şifa olarak kullanımı yapılmaktadır. Sperm sayısını artırmak ve sperm kalitesini yükseltmek isteyen kişiler de mutlaka sarımsak tüketimine özen göstermelidir. Sarımsak içerisinde alicin maddesi bulundurur. Bu madde sayesinde erkeklerin organlarına giden kan akışı hızlanır. Sperm düşüklüğüne iyi geldiği gibi setleşme sorunlarına da iyi geldiği bilinmektedir. Ginseng; uzun yıllar boyunca cinsel sağlık sorunları için ginseng kullanımı yapılmıştır. Cinsel gücü artırıcı özelliği ile erkeklerde görülen sperm bozukluklarının da ortadan kalkmasını sağlar. 19 gün boyunca düzenli bir şekilde ginseng tüketimi yapan erkeklerde cinsel performans bozukluklarının ortadan kalktığı ve sertleşme sorunlarının ortadan kalktığı ispat ürünleri; deniz ürünlerinin pek çoğunda çinko bulunmaktadır. Özellikle istiridye sperm kalitesini artıran en iyi yiyeceklerden biridir. Yine sperm kalitesini ve sperm sayısını artırmak isteyen kişiler mutlaka düzenli bir şekilde balık gibi deniz ürünlerini tüketmeye özen göstermelidir. Nar; nar afrodizyak etkisine sahip bir meyvedir. Erkeklerde görülen cinsel sağlık bozukluklarında ve sperm azlığı gibi durumlarda mutlaka tüketilmesi gerekir. Ayrıca nar sadece erkekler için değil kadınlar için de tüketilmesi gereken bir meyvedir. Orman meyveleri; her türlü orman meyvesi sperm sayısını artırmaktadır. Antioksidan yönünden zengin olan orman meyveleri sayesinde, nerede ise tüm cinsel sorunlarınızın ortadan kalkmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca bol c vitamini içerdiği için ve antioksidanlar yönünden zengin oldukları için serbest radikallerle savaşarak, sperm sayısını artırmaktadır. Kuş burnu, ahududu, siyah dut ve yaban mersini gibi meyveler bolca tüketilmelidir. Ceviz; adeta omega3 deposu olan ceviz hem cinsel organda görülen prostat hastalıkları gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır. Hem de sperm sayısını ve sperm kalitesini artırmak için kullanılır. Fındık; kavrulmamış çiğ fındık sayesinde erkeklerde görülen cinsel sağlık sorunları belirgin bir şekilde ortadan kalkar. Özelikle sertleşme sorunu yaşayan ve 40 yaş üstü cinsel hastalıklarla karşı karşıya kalan kişilere mutlaka günlük bir avuç kavrulmamış çiğ fındık tüketimi tavsiye edilir. Sperm Düşüklüğü İçin Doğal Kür Tarifi Sperm düşüklüğü için doğal kür tarifi için vereceğimiz tarifi düzenli bir şekilde tüketmenizde fayda vardır. Tarifimiz için keçiboynuzu kullanacağız. Ama burada önemli olan seçilen keçiboynuzların mutlaka koyu siyah olanları seçilmelidir. Çünkü koyu siyah olan keçiboynuzu türü cinsel sorunlarda daha fazla şifa verecektir. Malzemeler 7 – 8 tane keçiboynuzu, 4 – 5 bardak su Uygulanışı 7 – 8 adet koyu renkli keçiboynuzu küçük küçük olmak şartı ile kırılmalıdır. Suyun içine eklenen keçiboynuzları 8 dakika boyunca kaynatılmalıdır. Kaynattığınız suyu hem sabah hem akşam olmak üzere günde iki kez içmenizde fayda vardır. 2 ay boyunca bu kürü kullanmanız gerekmektedir. Bu kürle beraber doğal e vitamini kullanmanız ve yine arı sütü de kullanmanız tavsiye edilir. 2 ay sonunda erkeklerde görülen cinsel sorunlar ve sperm düşüklükleri nerede ise tamamen ortadan kalkacaktır. Sperm Kalitesi İçin Hangi Vitamin Kullanılmalı? Sperm bozukluklarını gidermek için ilk olarak e vitamini kullanılması tavsiye edilir. E vitamini yönünden zengin olan gıdalar ve doğal ürünler kullanılmalıdır. Ayrıca eczanelerden alacağınız e vitaminleri kapsülleri ile de yaşanan çeşitli cinsel sorunlarınızın üstesinden gelebilirsiniz. E vitamini kullanırken mutlaka doğal olanını tercih etmeniz gerekmektedir. E vitaminine ek olarak, c vitamini tüketimine de özen göstermenizde fayda vardır. Sperm Düşüklüğü Neden Olur? Sperm düşüklüğü neden olur? Sorusuna verilecek ilk yanıt kesinlikle yanlış beslenme alışanlıklarıdır. Düzensiz beslenme nedeni sperm düşüklüğü ve sperm yapısı bozuklukları sık yaşanır. E vitamini eksikliği, Sigara ve alkol tüketimi, C vitamini eksiklikleri, Çinko eksikliği, Folik asit eksikliği, Kalıtsal hastalıklar, Dna yapısındaki bazı bozukluklar, Yorgunluk, Stres, Sperm Morfolojisini Düzelten Besinler Sperm morfolojisini düzelten besinler, e vitamini yönünden zengin olan besinlerden oluşur. Bu nedenle e vitamini ve c vitamini bakımından zengin olan gıdaların tüketimine özen göstermeniz gerekir. Ayrıca, içerisinde bol antioksidan bulunan besinlerin tüketimi de bu konuda önemli detaylardan biridir. Özellikle hazır ve çok yağlı gıdalar yerine ev yapımı sağlıklı yemeklerin tüketilmesi önerilir. Bunun dışında asitli içecekler yerine doğal meyve suyu gibi ürünleri tüketmeye özen göstermenizde fayda vardır. Son olarak arı sütü ve propolis tüketimini de artırmanız faydalı olacaktır. Sperm tahlillerinde akıl karıştıran sonuçlardan birisi de sperm morfolojisidir, yani spermin şekli. Sperm morfolojisi, tahlil sonuç kâğıdının en altında bulunur. Normal form olarak da sıklıkla %0 ya da %2 gibi bir sonuç verilmiştir. Bazen bu değer %20 ya da %30 gibi çok yüksek de yazılmış olabilir. Ama bu şekilde yüksek sonuçlar, daha yüzeyel bir yöntemle yapılan farklı bir değerlendirmeyi gösterir. Ancak bu yöntem günümüzde çok kullanılmamakta olup, burada bundan bahsetmeyeceğiz. Morfoloji sonucu olarak normal formun %0 gelmesi durumunda, ister doğal yolla olsun isterse tüp bebekle, gebelik şansının da düşük olacağı söylenir. Hatta tüp bebek başarısızlıklarında da sıklıkla sperm morfolojisindeki düşüklük sorumlu tutulur. Ancak son yıllarda bunun her zaman doğru olmadığı, tek başına normal değere bakarak çocuk olup olmayacağı hakkında bir fikir sahibi olunamayacağı, tüp bebek başarısızlıklarının da bununla izah edilemeyeceği anlaşıldı Li 2017, Keegan 2007. Çünkü yumurtanın aktive olup embriyo gelişmesi için gerekli faktörlerin önemli bir kısmı, spermin içinde bulunur ve yumurtayla birleşirken ortama çıkarlar Anifandis 2016. Dışarıdan spermin şekline bakarak bunlar hakkında bir şey öğrenemeyiz. Gerçekten de çok sayıda araştırma, normal morfoloji değeri düşük olduğu için aşılama ya da tüp bebek yapmanın gebelik şansını artırmayacağını göstermiştir Hotaling 2011, Devenau 2014. Nadir görülen bazı ciddi durumlar dışında, morfoloji normal de olsa bozuk da olsa tüp bebeğin başarısı değişmez. Sadece normal morfoloji oranına bakarak doğal yolla çocuk olmaz, tüp bebek gerekir,’ demek de her zaman doğru değildir Kovac 2017. Dolayısıyla, normal morfoloji sıfır olarak görülürse endişe etmeyin, bunun çok da fazla anlamı yok, yine de doğal yolla çocuk sahibi olabilirsiniz. Morfoloji sonucunu okurken normal formun dışında asıl başka değerlere dikkat etmek lazım. Aşağıda bunu daha detaylı inceleyeceğiz. Morfoloji, çocuk olup olmayacağını göstermez, sadece spermin neresinin bozuk olduğunu gösterir. Buna göre de tedavisi yapılır. Örneğin hastayım diyen birisinde çok hafif bir soğuk algınlığı da olmuş olabilir ya da çok ağır bir felç de olabilir. Birisinde normal günlük işlerinizi yapabilirsiniz ama diğerinde yerinizden bile kalkamazsınız. Ya da tedavisi çok güç kötü huylu bir tümör de olabilir veya yüzünüzde basit bir sivilce de çıkmış olabilir. İşte, morfolojinin normal değerinin düşük olması, spermin hasta olduğunu gösterir ama bunun çocuk olmasına ne derece engel olduğu, yani durumun ciddiyeti hakkında bir öngörüsü bulunmaz. Bu konuda içinde bulunduğumuz sene Amerika Birleşik Devletleri’nden bir araştırma yayınlandı Kovac 2017. Buna göre normal morfoloji sıfır da olsa %25’inde doğal yolla gebelik görülmekte. İlginci, morfolojisi sıfır olup da doğal yolla gebe kalanların ikinci gebelikleri de hep doğal yolla olurken, morfolojisi normal olup tüp bebekle gebe kalanların tamamı ikinci gebeliklerini ancak tüp bebekle elde edebildiler. Araştırıcılar, normal morfolojinin doğal yolla ya da tüp bebekle çocuk olup olmamasını tahmin etmede bir katkısı bulunmayacağını önermekteler. Hatta doğal yolla da gebe kalınacakken, gereksiz yere tüp bebeğe yönlendirildiklerini iddia etmekteler. Burada hemen akla şu soru gelmekte; şekli bozuk olan bir sperm nasıl olur da yumurtayı dölleyerek gebelik sağlayabilir? Sağlayabilir, çünkü sadece spermin şekline bakmak, o spermin genetik yapısı ya da embriyoyu oluşturma kapasitesi hakkında bir fikir vermez. Kaldı ki, kadın genital kanalları içerisinde bulunan bazı hücreler, spermleri destekleyerek bir takım fonksiyonlarını düzeltebilmekte Kovac 2013, Huang 2013. Bütün bunlar göstermekte ki, sperm tahlillerinde sadece normal morfoloji sonucuna bakarak çocuk olup olmayacağı ya da bozuksa tüp bebekten başka çare bulunmadığı şeklinde bir fikir sahibi olamıyoruz. Ama bu demek değil ki sperm morfolojisinin hiç önemi yoktur. Spermin şekline bakarak, neresinin bozuk olduğunu anlayabiliriz. Buna göre de bir tedavi planı yapılır. Bazı çeşit şekil bozuklukları doğal yolla çocuk olmasına hiç engel teşkil etmezken, bazıları çok önemli engel oluştururlar. Yine bazı ciddi bozukluklar vardır ki, tüp bebekle de bir netice alamayız. Bunların nedeni, spermin farklı kısımlarının farklı görevleri olmasından kaynaklanır. Morfolojide de spermin farklı kısımlarına bakılır. Dolayısıyla, spermi muayene ederken her kısmını ayrı ayrı değerlendirmek gerekir. Şimdi spermin bu farklı kısımlarını biraz daha detaylı inceleyelim. Sperm 4 parçadan oluşur baş, boyun, orta parça ve kuyruk. Bunların her birisinin ayrı bir görevi bulunur ve hastalıkları da birbirine benzemez. 1. Spermin başı Sperm başında 2 önemli organel vardır çekirdek ve akrozom kesesi. Sperm çekirdeğinde çocuk oluşumunda rol oynayan genetik malzeme bulunur. Bu DNA’dır. Üzerinde çocuğun gelişiminden sorumlu binlerce gen yer alır. Eğer DNA’da bir hasarlanma varsa, gebelik şansı da önemli ölçüde azalır. Sperm morfolojisi bozuk gelenlerde DNA hasar oranı da artmıştır Esterhuizen 2000. DNA hasarı yüksek olunca da, ister doğal yolla isterse tüp bebekle olsun gebelik başarısı düşer. Ancak sperm morfolojisi normal de olsa DNA hasarı bulunabilir. Yani, sperm morfoloji sonucuna bakıp, sperm DNA hasarı var ya da yok diyemeyiz Trisini 2004. Bunun ayrıca araştırılması gerekir. Şu çok önemli; normal morfoloji düşük de gelse, eğer DNA hasarı yoksa gebelik görülebilir. Spermin çekirdeğindeki genetik malzemede ortaya çıkan ve çocuğun gelişiminde ciddi defektlere yol açabilecek diğer önemli kusurlar da anöploidi dediğimiz kromozom bozuklukları ile metilasyon bozuklukları’dır. Metilasyon bozuklukları her zaman testlerle kolayca anlaşılmaz, ama babanın içinde yaşadığı çevresel koşullardan fazlaca etkilenir. Çocuğu olmayan çiftlerde bu yönde de araştırma yapılması önerilir. Böyle durumlarda yaşam tarzı ile ilgili basit önlemler bile, gebelik başarısını anlamlı derecede artıracaktır. Sperm başında bulunan akrozom dediğimiz kese ise içerisinde yumurta zarını delmek için gereken enzimleri içerir. Eğer akrozom kesesi yoksa doğal yolla gebelik de görülmez. İşte, globozoospermi olgularında akrozom bulunmaz ve bu nedenle de doğal yolla gebelik beklenmez. Sperm morfolojisi değerlendirilirken akrozoma da bakılmalı. Akrozom bulunsa bile, eğer zamanından erken açılıyorsa, buna erken akrozom reaksiyonu adı verilir ve sperm yumurtanın içine giremez. Bu da bir infertilite nedenidir Parinaud 1995. Buradan da anlaşılacağız üzere, tahlillerde sperm başına ait morfolojik inceleme sonucu bozuk gelmişse, yukarıda bahsettiğimiz DNA ya da akrozomun işlevleri de bozulmuş olabilir. Spermin baş kısmında görülen şekil bozuklukları büyük baş, küçük baş, uzamış baş, nokta pin baş, çok sayıda baş olarak karşımıza çıkar. Ancak baş morfolojisi tamamen normal de olsa, çekirdek ya da akrozom fonksiyonları bozulmuş olabilir. Aksine, baş morfolojisi bozuk olabilir ama gerek DNA gerekse akrozom gayet normal çalışıyordur ve çocuk olmasına hiçbir etkisi de yoktur. Dolayısıyla, morfolojiden çok spermin bu fonksiyonlarını tetkik etmek gerekir. Eskiden ayrıntılı tetkik imkanı olmadığı için, sadece morfolojiye bakarak spermin DNA’sı ya da akrozomu hakkında fikir edinilebiliyordu. Oysa şimdi günümüzde ileri tahlil yöntemleri ile bu organelerin hepsini ayrı ayrı incelemek ve bozukluklarını ortaya çıkarmak mümkün olmaktadır. 2. Spermin boynu Burada sentrozom denilen organel bulunur. Sentrozom sperm kuyruğunun başlangıç kısmıdır. Bozukluğunda, sperm hareketi de etkilenir. Ama sentrozomun asıl görevi, yumurtanın bölünerek çoğalması ve embriyo gelişimidir Yang 2015. Çünkü sperm yumurta ile birleşirken, yumurtanın sentrozomu erir, sadece spermden gelen sentrozom kalır. Eğer sentrozom bozuksa, embriyo da gelişemez. Bu durum tüp bebekte yumurta bölünmedi şeklinde söylenir. İşte, tüp bebek başarısızlıklarında bölünme olmamasının bir nedeni, spermin sentrozom hastalıklarıdır. Bunu sperm morfoloji incelemesinde boyun kısmının şekil bozukluğu ile anlarız. Böyle spermler doğal yolla yumurtaya girebilir ama embriyo gelişemez Barroso 2009. 3. Sperm orta parçası Burada mitokondri denilen ve spermin enerjisini üreten organel bulunur. Mitokondri hastalıkları spermin tüm fonksiyonlarını etkileyebilir. Ama özellikle hareket bozuklukları ve DNA hasarlarından sorumludur. Son yıllarda sperm erken yaşlanması, apopitoz ve nekrozunda da mitokondri hastalıklarının rolü olduğu ortaya çıkarıldı Aitken 2011. Morfoloji incelemesinde spermin orta parçasının ince ya da kısa olması, şeklinin bozulması mitokondri bozukluğuna işaret eder. 4. Sperm kuyruğu Kuyruk, spermin doğal yolla yumurtaya erişmesi için gerekli hareketini sağlar. Hiç olmaması, kısa, kıvrık, ince ya da kalın olması kuyrukta bir bozukluk olduğu anlamına gelir. Çok sayıda kuyruk olması da normal değildir. Morfoloji tahlilinde kuyruğun kısa olması, spermin dynenin kolları ya da fibröz kılıfında yapısal bir anomali bulunduğunu düşündürür. Bu genetik bir nedenden de kaynaklanmış olabilir. Eğer böyle ise, ilaçla tedavisi mümkün değildir, tüp bebek gerekir. Ama kuyruk defektlerinde genellikle spermin yumurtayla birleşmesinde bir sorun olmaz. Hatta embriyo da normal gelişebilir. Ancak hızı ve gücü azalacağı için yumurtaya kendiliğinden erişemez. Böyle durumlarda tüp bebek gerekir. Tek başına hareketi bozuk olan spermlerin tüp bebeğin başarısız kalmasında bir etkisi yoktur. Eğer hareket bozukluğuna spermin diğer kısımlarına ait bozukluklar da eşlik ediyorsa, o zaman tüp bebek tutmamış demektir. Dolayısıyla, sperm hareket bozukluklarında spermin diğer yönleriyle araştırılması iyi olur. Yani, spermin hareketi yavaştı o nedenle tüp bebek tutmadı demek her zaman doğru değildir. Sperm morfoloji incelemesinde bu 4 kısma ait bozukluklar ayrı ayrı anlama sahiptirler. Dolayısıyla tedavide de buna göre bir plan yapılmalı. Aşağıdaki tablo bu bozuklukları ve görülme sıklığını vermekte Auger 2016 Normal sperm morfolojisinin düşük olmasının tek başına bir anlamı yok dedik. Ama 2 duruma dikkat etmek gerekir Franken 2015 Morfolojideki düşüklüğe eşlik eden diğer bozuklukların varlığı Bunlar sperm DNA hasarı, spermlerde apopitoz, spermlerde nekroz, hareket bozukluğu, akrozom reaksiyonu eksikliğidir. Tek bir şekil bozukluğunun tüm spermleri tuttuğu durumlar. Burada başlıca 3 tane bozukluk vardır Globozoospermi, nokta baş ya da pinhead denilen durum, büyük baş anomalisi. Ancak bu durumlar çok nadir görülürler ve tüm spermleri de tutmuşsa önemlidir, sadece birkaç spermi etkilemişse, bir önemi yoktur. İşte, morfoloji sonucuna bakarken, asıl yukarıdaki durumları iyi değerlendirmek gerekir. Eğer bunlardan biri varsa, sadece morfolojiyi düzeltmekle uğraşmak bir sonuç vermez. Morfoloji düzelmese bile, eşlik eden bozukluğu düzeltirsek işte o zaman gebelik sağlanabilir. Bunun için de her bir bozukluğu iyi değerlendirmek gerekir. Ancak sperm morfolojisini değerlendirmek uzun bir tecrübe gerektirir. Bu tip analizlerin deneyimli merkezlerde yaptırılması ayrıca önemlidir. Netice olarak, çocuk sahibi olamamış çiftlerde sperm morfolojisi rutin olarak değerlendirilmelidir. Böylece, spermin neresinin ya da hangi fonksiyonunun bozuk olduğu anlaşılır ve tedavi planı da buna göre düzenlenir. Ancak doğal yolla çocuk olmasına ya da tüp bebek yapıp yapmamaya karar verirken tek başına sperm morfolojisini göz önüne almak yeterli olmaz. Doğal yolla çocuk olmamasında veya tüp bebek başarısızlıklarında da tek başına sperm morfolojisini sorumlu tutmak doğru değildir. Kaan AYDOS Kaynaklar Aitken RJ, Koppers AJ. Apoptosis and DNA damage in human spermatozoa. Asian J Androl. 2011 Jan;13136-42. Anifandis G, Messini CI, Dafopoulos K, Daponte A, Messinis IE. Sperm contributions to oocyte activation more that meets the eye. J Assist Reprod Genet. 2016 Mar;333313-316. Auger J, Jouannet P, Eustache F. Another look at human sperm morphology. Hum Reprod. 2016 Jan;31110-23. Barroso G, Valdespin C, Vega E, Kershenovich R, Avila R, Avendaño C, Oehninger S. Developmental sperm contributions fertilization and beyond. Fertil Steril. 2009 Sep;923835-48. Deveneau NE, Sinno O, Krause M, Eastwood D, Sandlow JI, Robb P, Granlund A, Strawn EY Jr. Impact of sperm morphology on the likelihood of pregnancy after intrauterine insemination. Fertil Steril. 2014 Dec;1026 doi Esterhuizen AD, Franken DR, Lourens JG, Van Zyl C, Muller II & Van Rooyen LH. 2000 Chromatin packaging as an indicator of human sperm dysfunction. J Assist Reprod Genet 17, 508–514. Franken DR. 2015 How accurate is sperm morphology as an indicator of sperm function? Andrologia 47, 720–723. Hotaling JM, Smith JF, Rosen M, Muller CH, Walsh TJ. The relationship between isolated teratozoospermia and clinical pregnancy after in vitro fertilization with or without intracytoplasmic sperm injection a systematic review and meta-analysis. Fertil Steril. 2011 Mar 1;9531141-5. Huang VW, Zhao W, Lee CL, Lee CY, Lam KK, et al. Cell membrane proteins from oviductal epithelial cell line protect human spermatozoa from oxidative damage. Fertil Steril 2013; 99 1444– Li M, Wang H, Li W, Shi J. Effect of normal sperm morphology rate NSMR on clinical outcomes for rescue-ICSIR-ICSI patients. Gynecol Endocrinol. 2017 Jun;336458-461. Keegan BR, Barton S, Sanchez X, Berkeley AS, Krey LC, Grifo J. Isolated teratozoospermia does not affect in vitro fertilization outcome and is not an indication for intracytoplasmic sperm injection. Fertil Steril. 2007 Dec;8861583-8. Kovac JR, Smith RP, Cajipe M, Lamb DJ, Lipshultz LI. Men with a complete absence of normal sperm morphology exhibit high rates of success without assisted reproduction. Asian J Androl. 2017 Jan-Feb;19139-42. Kovac JR, Lipshultz LI. Interaction between oviductal epithelial cells and spermatozoa underlies a systems biology approach to treating infertility. Fertil Steril 2013; 99 1207–8. Parinaud J, Vieitez G, Moutaffian H, Richoilley G & Labal B. 1995 Variations in spontaneous and induced acrosome reaction correlations with semen parameters and in-vitro fertilization results. Hum Reprod 10, 2085–2089. Trisini AT, Singh NP, Duty SM & Hauser R. 2004 Relationship between human semen parameters and deoxyribonucleic acid damage assessed by the neutral comet assay. Fertil Steril 82, 1623–1632. Yang KT, Tang CJ, Tang TK. Possible Role of Aurora-C in Meiosis. Front Oncol. 2015 Aug 13;5178. 20 Kasım, 2019 Sperm Şekil Bozuklukları Nedir? Sperm Şekli Nasıl Olmalıdır? Sperm morfolojisinin kısırlık üzerindeki etkisinin anlaşılması ve öneminin artmasıyla bu yazımda “Sperm morfolojisi nedir?”, “Sperm şekli nasıl olmalıdır?” ve “Sperm şekil bozuklukları yumurta döllenmesini engeller mi?” gibi önemli soruları yanıtlayacağım. Dünya Sağlık Örgütü tanımlamalarına göre kadınların birbirini takip eden 12 yumurtlama döneminde yani 1 yıl boyunca düzenli olarak korunmasız ilişkiye girilmesine rağmen gebelik oluşmaması durumu kısırlık infertilite olarak tanımlanır. Çocuk sahibi olmak isteyen infertil çiftlerin Androloji uzmanları ve Kadın Doğum uzmanları tarafından birlikte değerlendirilmeleri gerekir. Doğal yollarla çocuk sahibi olamayan çiftlerin eş zamanlı kontrolü sağlanmalıdır. Erkeklerin değerlendirilmesinde ilk aşama semen analizi olarak da bilinen “spermiogram” testinin uygulanmasıdır. Hastane ortamında gerçekleştirilen semen analizi sırasında; spermlerin hareketliliği, pH değeri, sayısı ve spermiogram içerisinde bulunan Kruger testi sayesinde spermlerin şekilleri hakkında bilgi edinilir. Sperm morfolojisinde var olan anomaliler, spermlerin yumurta ile penetre olmasını engelleyebileceği için kısırlık sorununa yol açabilir. Her ne kadar sperm şekil bozukluğu olan erkeklerin çocuk sahibi olamayacağı genellemesinin yapılması doğru olmasa da sperm şekil bozuklukları nedeniyle kısırlık ile karşılaşılabileceği gerçeği de göz ardı edilmemelidir. Sperm Morfolojisi Nedir? Sperm morfolojisi yani spermlerin şekliyle yapısı; spermlerin sayısı ve hareketliliği ile birlikte değerlendirilmesi gereken bir unsurdur. Kullanılan medikal ilaçlar, kimyasallara maruz kalınması, testis ısısının artması, alkol tüketimi, sigara içimi, genetik faktörler ve DNA anomalileri gibi farklı nedenlerle spermlerin baş, boyun ve kuyruk yapısının bozulması sperm şekil bozukluğu olarak adlandırılır. Spermiogram sonuçlarında spermlerin sayısı, hareketlilikleri, spermlerin hacmi ve spermlerin yapısı diğer bir deyişle normal şekilli spermlerin yüzdesel oranı ile ilgili bilgi edinilebilir. Spermiogram kapsamında Kruger kriterlerine göre değerlendirilen sperm morfolojisinin ideal değerleri Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenmiştir. İdeal Sperm Şekli Nasıl Olmalıdır? Dünya Sağlık Örgütü’ne göre normal spermlerin; genetik materyali barındıran baş, spermlerin hareket edebilmesi için enerji sağlayan boyun ve sperm hareketliliğini yaratan kuyruk olmak üzere 3 temel bölümü bulunur ve bu bölümlerin ideal özellikleri şu şekilde sıralanabilir İdeal bir spermde; 5-6 mikrometre uzunluğunda ve mikrometre genişliğinde iğne noktasından daha küçük oval şekilli bir kafa bulunur. Sperm başının % 40 ila % 70’ini kaplayan iyi tanımlanmış bir kapak akrozom yer alır. Boyun, orta kısım veya kuyrukta gözle görülür bir anomali bulunmaz. Sperm başının boyutunun yarısından daha büyük olan sperm başlığında sıvı damlacıkları gözlenmez. Spermiogram testi dahilinde Kruger kriterlerine göre sperm morfolojisi yüzdelik değerlerle tanımlanır. Bu değerlendirmeye göre sperm morfolojisi değerleri; %15’e eşit ya da daha fazlaysa spermin ideal dölleme özelliklerine sahip olduğu, %5 ila %14 arasındaysa döllenme ihtimalinin az olduğu ve %0 ile %4 arasındaysa normal yollarla döllenme meydana gelmesinin çok düşük olduğu anlaşılabilir. Şekil Bozukluğu Olan Spermler Yumurtayı Dölleyebilir Mi? Ever, dölleyebilir. Ancak yapılan bilimsel çalışmaların sonuçlarında şekil bozukluğu olan sperm sayısının artmasına bağlı olarak erkek kaynaklı kısırlık oluşabileceği gösterilmiştir. Çoğunlukla anormal şekilli spermlerin yüksek sayıda bulunması ile düşük sperm sayısı ve hareketliliği ilişkilidir. Yine de kesin bir sonuca varılması için spermiogram testi sonuçlarının incelenmesi gerekir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda sperm kalitesinin artırılması ve şekil bozukluğu tedavisi için farklı adımlar atılabilir. Spermde Şekil Bozukluğu Düşüğe Neden Olabilir mi? Tekrarlayan düşük durumu ve sperm şekil bozuklukları arasındaki ilişki kesin olarak bilinmemekle birlikte sperm şekil bozukluğu nedeniyle gebelik oluşumunun zorlaşabileceği ifade edilebilir. Sperm şekil bozukluğu teşhis edilen erkek spermlerde sperm kalitesini bozan nedenler doğrultusunda yaşam tarzı değişiklikleri yapılması istenebilir. Ek olarak tekrarlayan düşük durumunda yalnızca kadının değil erkeğin de sağlık kontrollerinden geçmesi gerekir. Hareketsiz Sperm İçin Ne Yapılmalı? Sperm hareket azlığı ve sperm şekil bozuklukları, sperm kalitesini etkileyen farklı faktörlerdir. Spermlerin yumurtayı dölleyebilmesi için belirli bir hızda ileri yönlü hareket etmeleri gerekir. Sperm motilitesi olarak da adlandırdığımız sperm hareketliliği düşük olduğunda öncelikle üroloji ve androloji uzmanlarına muayene olunması gerekir. Sperm hareket azlığına yol açan faktör, tedavi yöntemlerini şekillendirir. İnfertilite Tedavisi İncelikle Planlanmalıdır İnfertilite kadın, erkek veya hem kadın hem de erkek kaynaklı olabilir. Tedavi süreçleri çiftlerin yaşı, genel sağlık durumları ve kısırlık nedenleri doğrultusunda planlanmalıdır. Sperm kalitesi tedavisi sperm kalitesini düşüren faktörler doğrultusunda yapılabilir. Ancak çiftlerin bebek sahibi olmak adına tedavi süreçlerini beklemek için zamanları yoksa tüp bebek tedavisi ve aşılama gibi yardımcı üreme tekniklerine başvurulabilir. Tüp bebek tedavisi çiftlerin özel sağlık durumları göz önünde bulundurularak planlandığında yüksek başarı oranı sağlamaktadır. Dr. Hakan Özkul "Bitkisel Çözümler" konulu yazısında Azosperm Nedir?, Azosperm Hastalığının Sebepleri ve Fitoterapi ile Azosperm Tedavi Edilebilir başlıklarıyla Bitkisel Azosperm Tedavisini anlatmaktadır. Fitoterapi Uzmanı Dr. Hakan Özkul ile yüz yüze görüşmek ve sorularınızı cevaplandırmak için Doktora Sor formunu doldurabilirsiniz. Azosperm Nedir? Erkekten kaynaklı kısırlık problemlerinin başında gelen Azosperm Menide canlı sperm hücresinin bulunmamasıdır. Bu durumdaki hastaların doğal yollarla çocuk sahibi olmaları çok zordur. Normal şartlarda 1 mililitrelik meninin içerisinde 15 milyondan fazla sperm hücresinin bulunması gerekir. Doğal yollarla çocuk sahibi olabilmek için toplam menide 39 milyondan fazla sperm olması gerekir. Bunun altındaki rakamlarda süre uzar, doğal yollarla çocuk sahibi olmanın ihtimali düşer. Azosperm Hastalığının Sebepleri Sağlıklı bir sperm gelişimi ve sağlıklı cinsel organ gelişimi hormon dengeleri ile ilgilidir. Erkeklik hormonu denilen testosteron hormonunun varlığı erkeklik cinsel organının gelişiminde ve spermin üretiminde çok önemlidir. Vitaminlerin, minerallerin, enerji metabolizmasındaki bazı doğal maddelerin sağlıklı bir cinsel hayata katkıları vardır. Azosperm hastalığının sebepleri arasında kalitesiz ve hormonlu gıdalar, çevre kirliliği, tarım ilaçları, hava kirliliği, radyasyon, havadaki manyetik dalgalar, sigara tüketimi ve GDO'lu ürünler sayılabilir. Spermdeki sayı azlığı, şekil bozukluğu ve hareket problemlerini gidermek için bu sayılan sebeplerden uzak durmak gerekmektedir. Fitoterapi ile Azosperm Tedavi Edilebilir Sperm hücreleri 3,5-4 aylık bir süre içerisinde olgunlaşırlar. Protein ve genetik yapı açısından bozulmaya çok müsait hücrelerdir. Bu kadar uzun sürede hücrelerin zarar görmesini engellemek ve sağlıklı bir şekilde gelişmelerini sağlamak için Fitoterapi tedavisine başvurmakta fayda vardır. Bazı bitkilerde vitamin, mineral, hormonları uyaran maddeler ve zararlı etmenlerden koruyan antioksidan maddeler bulmaktadır. Ginseng gibi epigenetik etkisi olan bazı tıbbi bitkiler, gen üzerinde koruyucu ve iyileştirici etkilere sahiptir. Bu bitkiler, uzman kontrolünde doğru bir şekilde kullanıldığında hücrenin protein ve DNA gelişimini koruma altına almaktadır. Bitkisel Tedavi olarak bilinen Fitoterapi sayesinde düşük testosteron değerlerini yükseltmek mümkündür. Gerekli hormon dengesi sağlandığında sperm hücrelerindeki gelişim artmaktadır. Azosperm bitkisel tedavi ile sperm sağlığı ve gelişimi için faydalı olan vitamin ve minerallerin sağlanması ile çiftler doğal yollarla çocuk sahibi olabilirler. Aşağıdaki videoda Dr. Hakan Özkul, Azosperm Tedavisi ile sağlıklı sperm sayısı ve sperm kalitesi nasıl artar? konusunu anlatıyor. Fitoterapi Nedir? Dr. Hakan Özkul Azosperm Tedavisi için Fitoterapi’yi tavsiye etmektedir. Bitkisel tedavi olarak da bilinen Fitoterapi Tıbbi bitkiler yardımıyla hastalığın tedavi edilmesini sağlayan bir bilim dalıdır. Modern tıbbın bir parçası olan Fitoterapi ile hastalıklara karşı vücudumuz daha dirençli olmakta ve bazı ağır cerrahi uygulamaların yan etkileri minimalize edilmektedir. Türkiye Sağlık Bakanlığı Fitoterapi’yi resmi olarak kabul etmiştir ve bu alandaki çalışmaları Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Daire Başkanlığı takip etmektedir. Dünyadaki birçok ülke, hastalıkların tedavilerinde uzun süredir Bitkisel Tedavi kullanmaktadır. Almanya’da doktorların yazdığı reçetelerin yarıdan fazlası bitkisel ürünlerinden oluşmaktadır. Dr. Hakan Özkul “Azosperm Tedavisi için şifalı bitkileri rastgele kullanmak, vücudunuzda daha büyük rahatsızlıklara neden olabilir. Mutlaka uzman kontrolünde olmalısınız.” diyor. Şifalı bitkiler bir çok hastalığın tedavisinde başarılı sonuçlar vermektedir. Fakat; şifalı bitkileri rastgele kullanmak doğru değildir. Reçetesi olmadan istediğiniz bir Antibiyotik ürününü alıp kullanamazsınız. Şifalı bitkiler ve bu bitkilerden elde edilen bitkisel ürünler de böyledir. Çünkü bitkisel ürünler Ekstrakt denilen bitki özü içerikli ve çok etkili ürünlerdir. Laboratuvar analizleri yapıldıktan sonra modern teknik imkanlar kullanılarak bitkilerin faydasız bölümleri ayrıştırılmakta ve faydalı kısımlarının özleri alınabilmektedir. Bir bitkisel ürün kapsülü, onlarca kg faydalı bitki özü ihtiva edebilmektedir. Azosperm ile ile mücadelenize destek olabiliriz. Varsa raporunuzu ve tahlil sonuçlarınızı bize gönderebilirsiniz. Azosperm tedavisi için Fitoterapi uzmanı Dr. Hakan Özkul ile görüşmek ve sorularınızı cevaplandırmak için Doktora Sor formunu doldurun. İyileşen Hastalar ve Hasta Yorumları Hakan Özkul Kimdir? Dr. Hakan Özkul 1967 yılında Ankara'da doğdu. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 1993 yılında tıp doktoru olarak mezun oldu. Dr. Hakan Özkul, öğrencilik yıllarında hastalıkların vücudun doğal yapısının bozulmasından kaynaklandığını öngörerek, Modern Tıp ilmine ilave olarak WHO tarafından da onaylanan Bitkilerle Tedavi Fitoterapi, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler konularındaki çalışmalara katıldı. Fitoterapi Uzmanı Dr. Hakan Özkul meslek hayatına başladıktan sonra Fitoterapi hakkında daha çok bilgi edinebilmek için uzak doğuda eğitimler aldı. Alternatif Tıp Doktoru Hakan Özkul yurt içi ve yurt dışı birçok konferans ve seminerlerde bulundu. Ülkemizde çok kıymeti olmayan şifalı bitkilerin tanıtılması için makaleler yazdı. Türkiye ve bitkilerle tedavinin en çok geliştiği ülke olan Almanya tarafından onaylanmış Cemre Ab-ı Hayat ve Kibarlı Panax üreticisi Kibarlı Bitkisel Destek Ürünlerini geliştiren akademik kurulda görev alan Dr. Hakan Özkul, bu vesile ile birçok hastanın tedavisi olmasına de vesile olmuştur. Dr. Hakan Özkul Fitoterapi yönteminin doğru ve yaygın kullanılması için birçok TV programına katılmaktadır. Dr. Hakan Özkul İstanbul'da ikamet etmektedir ve herhangi bir hastanede çalışmamaktadır. Hakan Özkul web sitesi aracılığı ile hastalarına Fitoterapi hakkında danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Dr. Hakan Özkul ile yüz yüze görüşmek ve sorularınızı cevaplandırmak için Doktora Sor formunu doldurabilirsiniz. İletişim Muayenehane Adresi Yeşilova Mah. Yeşilova Yan Yolu. Engin Plaza, No 38/1, 34000 Küçükçekmece/İstanbul Whatsapp Hattı0530-225-03-30 Hakan Özkul ©

sperm şekil bozukluğu bitkisel tedavi