H1Ij6. Sultan Sencer, giderek artan ekonomik buhran nedeniyle ayaklanan göçebe Oğuzlara 1153’te tutsak düştü. İki yıl sonra kaçarak kurtulduysa da ülkede iktidarını yeniden sağlayamadan 1157’de öldü. Büyük Selçuklu Devleti böylece sona erdi. Türkiye Selçuklu Devleti başkenti neden değişmiştir? Ancak I. Haçlı seferi Selçuklu Türklerinin İznik’i terk etmelerine sebep olmuştur. Yaklaşık 20-25 yıllık emek Haçlılar’ın bölgeyi kökü kazırcasına yaptıkları zulüm ve istila ile bitmiştir. Tekrar gerisin geriye İç Anadoluya göçler yaşanmış ve böylece Selçuklu Türkleri’nin kalbi Konya’da atmaya başlamıştır. Türkiye Selçuklu ve Anadolu Selçuklu aynı mı? Anadolu Selçuklu Devleti, veya Türkiye Selçuklu Devleti,Selçuklulardan Kutalmış’ın oğlu Süleyman Şah tarafından Anadoluda, 1071 yılında kurulmuş olan, Türk İslam devletidir. Anadolu Selçuklu Devleti kim kurdu? Selçuklu Hanedanı’ndan olan Kutalmış oğlu Süleyman Şah, Marmara Bölgesi’ndeki askeri faaliyetleri sonunda İznik’i alarak 1075 yılında Anadolu Selçuklu Devletini kurmuştur. Türkiye Selçuklu Devletinin yıkılışına sebebiyet veren Savaşı ve kiminle yapıldığını yazınız? 1243 yılında meydana gelen Kösedağ Savaşı Anadolu Selçuklu Devleti ve Moğollar arasında yapılan en önemli savaşlardan biridir. Kösedağ Savaşında Anadolu Selçuklu Devleti Moğollar karşısında ağır bir yenilgi alarak savaşın sonuçları ile olumsuz bir şekilde karşılaşmıştır. Türkiye Selçuklu Devleti kim yıktı? Anadolu’daki olayları dikkatli bir şekilde takip eden Moğollar’ın Azerbaycan Valisi Baycu Noyan, Anadolu’ya girerek Selçuklu ordusunu 1243 Temmuzunda Kösedağ denilen yerde ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu savaş Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılmasına sebep oldu. Konya neden baskent oldu? 1095 yılındaI. Haçlı dalgası başlayınca Haçlı orduları İstanbul’u geçerek Selçukluların ilk başkenti İznik’izaptettiler. I. Kılıç Arslan Haçlıların önünden geri çekildi. … Alaeddin Keykubat dönemi ile beraber şehrin etrafına surlarınyapımı ile beraber Konya vazgeçilmez bir başkent olmuştur. Türkiye Selçuklu Hükümdarı 1 Kılıç Arslan’ın devletin merkezini İznik’ten Konya’ya taşınmasının sebebi nedir? İznikin kaybı ve Birinci Haçlı Seferi fırtınasından sonra Anadolu Türkleri kendilerini toparlamaya başlamış ve Kılıç Arslan, Konyayı yeni payitaht yapmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti Türk mü? Selçuklular, Orta Doğu’da devletler kurarak 300 yıl boyunca egemen olmuş, Oğuzların Kınık boyundan bir Türk hanedanıdır. Adı, hanedanın kurucusu Selçuk Bey’den gelir. Anadolu Selçuklu ile Büyük Selçuklu savaştı mı? Anadolu hakimiyeti için Büyük Selçuklularla Anadoluyu elinde bulunduran Bizans İmparatorluğu arasındaki ilk savaş, 1048 yılında gerçekleşmiş ve Pasinler Muharebesi olarak bilinen bu savaşla beraber Anadolu hakimiyeti için gerçekleştirilen ilk savaş Selçuklu zaferiyle noktalanmıştır. Anadolu Selçuklu devleti nasıl kuruldu? Anadolu Selçuklu Devletinin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah’tır. Melikşah tarafından Anadolunun fethi için görevlendirilmiş olan Süleyman Şah, kısa zaman içerisinde İznik’e kadar ilerleyerek Anadolunun tamamını egemenlik altına aldı. Böylece 1077 yılında Anadolu Selçuklu Devletini kurdu. Kösedağ Savaşı’nın neden ve sonuçları? Kösedağ Savaşı, 3 Temmuz 1243 tarihinde Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğol Devleti arasında yaşandı. Savaşın sebepleri, Moğollar’ın Anadolu’yu istila etmek istemeleridir. Savaşın sonucu ise Selçuklu Devleti’nin yenilgisiyle neticelendi, Moğol İstilası devam etti. Kösedağ Savaşı kimler arasında olmuştur ve sonuçları nelerdir? Kösedağ Muharebesi, 3 Temmuz 1243 tarihinde Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar arasında gerçekleşen ve Selçuklu Devleti’nin yenilip Moğol tabiiyetine girmesiyle sonuçlanan muharebedir. Kösedağ Muharebesi, sonuçları bakımından Türk tarihi içerisinde özel bir yere sahiptir. Büyük Selçuklu Devletini hangi devlet yıktı? Büyük Selçuklu topraklarına göçen yeni Oğuz boyları da iç düzeni büyük ölçüde sarstılar. Bu karışıklık döneminde Harzemşahlar, Büyük Selçuklu toprakların büyük bölümünü ele geçirdiler. Bir süre daha direnen Kirman Selçukluları 1175’te, Irak Selçukluları da 1194’te Oğuzlar ve Harzemşahlar tarafından yıkıldı. Türkiye Selçuklu Devleti hangi savaştan sonra yıkılmıştır? Anadoludaki olayları dikkatli bir şekilde takip eden Moğollar’ın Azerbaycan Valisi Baycu Noyan, Anadoluya girerek Selçuklu ordusunu 1243 Temmuzunda Kösedağ denilen yerde ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu savaş Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılmasına sebep oldu. Selçuklu Devleti Kpss Tarih konuları içinde önemli bir yere sahiptir. Genelde şimdi işleyeceğimiz Büyük Selçuklu Devleti, Anadolu Selçuklu Devleti ile karıştırılmaktadır. Ancak unutulmamalıdır ki Anadolu Selçuklu Devleti, Büyük Selçuklu Devleti yıkıldıktan sonra ortaya çıkan Selçuklu Devletleri içinde yer Selçuklulardan bir önceki konuda bahsetmiştik. Kpss tarih dersinin bu bölümünde de Büyük Selçukluların Kültür ve Medeniyet konusunu Selçuklu Kültür ve Medeniyeti1 Devlet Yönetimi Oğuz geleneklerine göre yönetilen Selçuklularda, ülke hükümdar ve ailesinin ortak malı sayılırdı. Ülkeyi yönetme yetkisinin Tanrı tarafından verildiğine inanılır ve buna Kut Anlayışı devletinden ülkenin hükümdarın ve ailesinin ortak malı sayılması sık sık taht kavgalarına yol açardı. Bu bilgi kpss sorularında ve kpss deneme sınavlarında bolca karşımıza çıkmaktadırHalife tarafından onaylanan Hükümdarlar adına hutbe okunurdu. Hükümdarlar sınırsız yetkiye sahip değillerdi. Törelere ve İslamiyet’e uygun hareket etmek zorunda olan hükümdarların çocukları da vilayetlere yönetici olarak amaç hükümdar çocuklarının yönetim tecrübesi Devletinde devlet işleri Divan-ı Saltanatta Büyük Divan görüşülürdü. Eğer divanda herhangi bir karar alınacaksa bu kararlar sadece Sultan onaylarsa geçerli olurdu. Sultan olmadığı zaman Büyük Divana vezir başkanlık Saltanat bu yönüyle danışma kuruluna ya da bakanlar kuruluna devletinde Sultan ve vezirin dışında Müşrif, Müstevfi ve Ariz denilen görevliler de bulunurdu. Bu görevlilerin ayrıca kendi divanları bulunur ve toplantılarını gerçekleştirmekteydiler. Bunlara bir göz İstifa Maliye ve ekonomi işleri ile ilgilenen birimdir. Müstevfi başkanlığında İşraf Askeri ve hukuk işleri dışında kalan diğer işleri denetlemekle görevi olan birimdir. Müşrif başkanlığında Arz Ülkenin asker ve ordu işlerini yürütmekle görevli olan birimdir. Ariz başkanlığında Tuğra Devletin iç ve dış yazı işlerini yürütmekle görevli olan genel kültür tarih dersine ait Büyük Selçuklu Devletinde ülke, eyaletlere ayrılarak yönetilmiştir. Bu bilgilerle beraber Selçuklu Devleti ile ilgili aşağıdaki terim ve unvanları Hükümdar adına hutbe BayrakHilat Hükümdar Saltanat Büyük Eyalet başlarına atanan aile Meliklerle beraber tayin edilen ve onları eğiten bilgili ve tecrübeli devlet Askeri Sivil Bulunduğu şehrin Belediye işlerinden Şehrin güvenlik ve asayişinden Osmanlılarda karşılığı Lala’ Selçuklu Devletinde hükümdarlık alametleri hutbe okutmak, para bastırmak, taht, bayrak, çetr, asa, hilat, nevbet, tuğ ve Ordu Yönetimi Selçuklu Devletinde ordu onluk sisteme dayanmaktadır. Ayrıca ordu 3 ana bölümden Guleman-ı Saray Guleman-ı Hassa Ordusu Çeşitli milletlerden küçük yaşlarda esir edilerek ya da satın alınan çocukların eğitilmeleri ile meydana gelen ordudur. Guleman-ı Hassa ordusu Sultana bağlıdır ve Sultanın güvenliğinden sorumlu ordudur. Kelime anlamı köle olan Gulam kökünden, Guleman-ı Saray askerleri aklımıza gelmelidir. Bu askerlerinin 3 ayda bir aldığı maaşa Bistegani adı Saray askerleri Osmanlıdaki Kapıkulu Askerlerine örnek teşkil İkta Ordusu Eyalet ordusu – Sipahi Toprak sistemine dayalı olan bu ordu, ikta sahipleri tarafından yetiştirilen en kalabalık orduyu ordusu Osmanlıdaki Tımarlı Sipahi ordusunun oluşmasına temel sistemi ilk olarak Hz Ömer zamanında uygulanan bir Yardımcı Kuvvetler Bağlı devlet beyliklerinin askerleri, bazı devlet adamlarına bağlı askerler ve gönüllülerden oluşan yardımcı kuvvetler savaş zamanı orduya katılan Toprak Yönetimi Büyük Selçuklu Devletinde toprak devletin mülkiyeti ve kontrolü altındaydı. Bu topraklar dörde Arazi Bu toprakların geliri Sultan, Sultanın ailesi ve yakınlarına Arazi Maaş karşılığı asker beslemek şartıyla geliri devlet adamları ve memurlara verilen arazilerden oluşmaktadır. Bu sistemde ikta sahipleri, elde ettikleri gelirle hem kendi geçimlerini sağlamakta hem de elde bulunan askerlerin masraflarını sistemi Osmanlıdaki Tımar sistemi yani dirlik sistemine öncülük Arazi Devlete uzun süre hizmet etmiş ya da üstün hizmetlerinden ötürü şahıslara verilen özel mülk arazilerinden Arazi Sosyal tesisler ve hayır işlerine geliri aktarılan arazi olarak belirlenen toprak başka türlü hiçbir şekilde artık Hukuk Sistemi Kpss genel kültür tarih konusunda İlk Türk İslam Devletleri içinde yer alan Selçuklularda hukuk sistemi örfi ve şer’i olarak ikiye ayrılmaktaydı. Şer’i Hukuk işlerine yani dine dayalı olan hukuk işlerine Kadı’l Kudad başkanlığındaki kadılar bakmaktaydı. Örfi hukuk yani geleneklere dayalı hukuk işlerine de Emir-i Dad başkanlığındaki mahkemeler bakmaktaydı. Ordu içinde çıkabilecek her türlü anlaşmazlıklara ise Kazasker yani Kadıasker Selçuklu Devletinde halkın dilek ve şikayetlerinin dinlendiği ve hukuk işlerine bakıldığı sultan başkanlığında toplanan divana Divan-ı Mezalim adı Yazı, Dil ve Edebiyat İlk Türk İslam devletleri içinde yer alan Selçuklu Devleti İslamiye’ti kabul ettiğinden dolayı diğer ilk Türk İslam devletleri gibi İslamiyet’ten etkilenmiş ve yazı dili olarak Arap alfabesi kullanılmıştır. Halkın yüksek çoğunluğu Araplar ve Farslardan oluştuğu için edebiyatta da doğal olarak Arap ve Fars etkisi görülmeye Devletinde bilim dili Arapça, resmi yazışmalar Farsça, günlük konuşma dili ise Türkçe bu çeşitlilik, Türk dilindeki gelişmelerin yavaşlamasına sebep Bilim ve Sanat Kpss tarih konuları içinde Büyük Selçukluda yer alan en önemli bilim kurumlarını medreseler oluşturmaktaydı. İlk olarak Tuğrul Bey zamanın açılan medreselerin en önemlisi Vezir Nizamülmülk tarafından Bağdat’ta açılan Nizamiye Medresesi Dünyanın ilk Üniversitesi sayılmaktadır ve sonraki devletlere örnek teşkil Vezir Nizamülmülk tarafından oluşturulan Siyasetname adlı eser de hükümdarlara devlet yönetimi ve düzeni hakkında bilgi veren bir eser niteliği Devletinde bilim alanında Astronomi dalında da önemli çalışmalar mevcuttur. Ömer Hayyam tarafından oluşturulan bir kurul, Takvim-i Celali ve Takvim-i Melikşah adında bir takvim meydana tarih boyunca 12 Hayvanlı Türk Takvimi, Takvim-i Celali, Hicri Takvim, Rumi Takvim ve Miladi Takvim dışında ilk Türk İslam devletleri ve Selçuklu Devletinde en fazla gelişme göseren sanat dalı mimari Türk İslam mimarilerine türbe, cami ve kervansaray şeklinde Karahanlılarda sanatı, halıcılık, çinicilik, minyatür, hat sanatı ve seramik yapımı da bu dönemlerde ve heykel sanatları İslamiyet’e geçişle birlikte bu dallardaki gelişme durmuş, bu dallara verilen önem minyatür ve hat sanatları alanına yoğunlaşmıştır. Minyatür İslamiyet öncesinden beri süre gelirken, Hat sanatı yani İslami yazı yazma sanatı bu dönemden itibaren yoğunlaşmış ve bu alanlarda önemli eserler meydana gelmiştir.* İlk Türk İslam Devletleri ve Selçuklu Devletinde yer alan mimar eserlerTolunoğulları Tolunoğlu Kara Ayşe Bibi TürbesiGazneliler Mahmut Bendi ve Zafer Selçuklu Devleti Zavere Camii, Mescid-i Cuma, Diyarbakır Ulu Camii, Kazinde yer alan Mescid-i Camii, Gülpayegan Camii, Nizamiye Medresesi, Cihil Dühteran, Herrekan Kümbetleri, Kümbet-i Ali, Kümbet-i Surh, Sultan Sencer Türbesi, Tuğrul Bey Türbesi, Hoca Ahmet Yesevi Türbesi ve İmam-ı Gazali Türbesi Büyük Selçuklu Devletinde yer alan önemli mimari eserler olarak göze çarpmaktadır. * İlk Türk İslam Devletleri ve Selçuklu Devletinde yer alan bilim adamlarıFarabi 870-950 yılları arasında yaşamış olan Farabi Pozitif bilimlerin başlangıcını oluşturmuştur. Matematik, fizik, astronomi, mantık, psikoloji ve siyaset alanlarında eserler vererek bilimleri ilk kez Batıda Alfarabius adı ile ünlenmiş ve eserleri Latin diline çevrilmiştir. Ayrıca Aristo mantığını en iyi yorumlayan bir bilim adamı olduğundan Muallim-i Sani yani İkinci Öğretmen adını Sina Özellikle Tıp ve felsefe alnında eserler vermiş ve 982-1037 yılları arasında yaşamış olan İbni Sina, Batıda Avicenna adı ile tanınmıştır. El Kanun-u Fit-Tıp adlı kitabı Batı dillerine tercüme edilerek ünivesitelerinde Hükümdarı diye anılan İbni Sina, Hipokrat’tan sonra tıbbın ikinci babası olarak kabul Kpss tarih dersinde yer alan bir diğer önemli bilim adamı olan Biruni, Gazneliler döneminde 973-1051 yılları arasında yaşamış, astronomi, matematik, coğrafya ve felsefe alanlarında eserler vermiştir. Özellikle Coğrafyanın Türk İslam Dünyasından bir bilim dalı haline gelmesinde önemli bir payı 788-850 yılları arasında yaşamış olan Harezmi, matematik, astronomi ve coğrafya alanlarındaki çalışmalarıyla matematikte sıfır rakamını kullanan ilk bilim Rüşt 1126 – 1198 yılları arasında yaşamış olan İbni Rüşt, Felsefe , tıp ve astronomi üzerinde çalışmalar yapmıştır. Skolastik düşünceye darbe vuran bu bilim adamı Rönesans’ın doğmasında etkili Razi 1149 – 1210 yılları arasında yaşamış olan Er Razi özellikle Kimya alanında uzmandır ve bir kimyagerdir. Sülfürik asidi bulan bilim adamıdır Sosyal ve Ekonomik Hayat Selçuklu Devleti ve ilk Türk İslam devletlerinde halk yönetenler ve yönetilenler olmak üzere ikiye ayrılmaktaydı. Yönetenler askeri ve yüksek derecedeki memurlardan oluşmaktayken, yönetilenler göçebeler, köylüler, şehirliler ya da kasabalılardan farklılıklar yoktur. Dikkat edelim bu anlayış ve hoşgörünün mevcut olduğu sosyal hayatta memurluklar babadan oğula ne kadar sınıf ayrılığı olmasa da memurluğun babadan oğula geçmesi bürokraside egemen bir sınıfın ortaya çıkmasına zemin çok önem veren Selçuklu Devleti bir çok kervansaray yaptırmıştır ve ticareti canlı tutmaya Türk İslam devletlerinde ticaret yolları üzerine güvenli ticaretin yapılabilmesi sebebiyle inşa edilen konaklamam kervansarayların ilk örneklerini oluşturan ve ilk olarak Karahanlılarda görülen sınır boylarına yaptırılan kalelerdir. Bu kaleler ilk olarak kervanlara barınma olanağı sağlamış ve zamanla kervansaraylara genel kültür tarih dersine ait Büyük Selçuklu Kültür ve Medeniyeti konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss tarih konusu Orta Asya’da Kurulan Diğer Devletler olacaktır.

türkiye selçuklu devleti ile büyük selçuklu devleti arasındaki farklar